In een Fins onderzoek wordt daarom gepleit voor een screening aan de hand van beschikbare cijfers over de lichamelijke ontwikkeling van kinderen en adolescenten in de leeftijd tussen 0 en 20 jaar. Achterblijven van de groei  is namelijk nog altijd een van de symptomen van coeliakie.

Het retrospectieve onderzoek strekte zich uit over de periode van 1994 en 2009 en er werd gebruik gemaakt van groeigegevens van onder meer consultatiebureaus en de schoolgezondheidszorg. Er werd een digitale groeicurve ontwikkeld envijf groeiparameters gedefinieerd, die werden berekend bij een groep van meer dan vijftigduizend kinderen zonder coeliakie of andere aandoeningen die de normale groei aantasten. Deze parameters werden ook berekend voor 177 kinderen bij wie de kinderarts coeliakie had vastgesteld. Het resultaat: aan de hand van afwijkende parameters bleek coeliakie (achteraf dus) met een redelijke mate van zekerheid vast te stellen, en in de meeste gevallen gemiddeld twee jaar eerder dan de diagnose die in werkelijkheid in het verleden was gesteld. De verschillende parameters op zich genomen hadden een zeer matige waarde voor het vaststellen van de aanwezigheid van coeliakie.

De onderzoekers tekenen aan dat deze methode dus alleen betrouwbaar is als alle vijf groeiparameters in combinatie worden gebruikt. Verwerkt tot een computerprogramma zouden alle toch al verzamelde gegevens over de lichamelijke ontwikkeling van het kind vrijwel automatisch leiden tot het signaleren van duidelijke afwijkingen in de groei, en dus tot onder meer een vroegtijdiger ontdekken van coeliakie. Bij een afwijkende groei is de kans op coeliakie 60 procent bij meisjes en 61 procent bij jongens. Het cijfermateriaal voor het berekenen van de curve en van de afwijkingen daarvan is in de meeste ontwikkelde landen beschikbaar, dus de kosten kunnen bij deze vorm van screening het probleem niet zijn. De parameters die gebruikt zijn voor het onderzoek zijn: lengte-standaarddeviatiescore, de gemiddelde BMI standaarddeviatie score, de afstand tot de streeflengte, verandering in lengte-standaarddeviatiescore en verandering in BMI standaarddeviatiescore in de tijd.

Screening in Nederland

In Nederland vindt ook een groot onderzoek plaats naar de noodzaak van vroegtijdige screening op coeliakie. Hoogleraar kindergeneeskunde Henriëtte Moll van het Erasmus MC zal op de Nederlandse Coeliakie Dag op 18 april in Vianen vertellen waarom screening  bij kinderen zo belangrijk is. Alle leden van de NCV zijn hierbij van harte welkom. 

Het volledige artikel vindt u in onze bibliotheek (thema coeliakie): Systematic Growth Monitoring for the Early Detection of Celiac Disease in Children.