Onderzoek door middel van een dunnedarmbiopsie
Bij een dunnedarmbiopsie worden kleine stukjes van het slijmvlies uit de darm genomen en vervolgens onderzocht in het laboratorium. Een dunnedarmbiopsie is bij volwassenen tot nu toe de enige 100% betrouwbare manier om de diagnose coeliakie met zekerheid te stellen. Alle andere tests, ook de bloedtests, zijn niet voldoende betrouwbaar om een levenslange behandeling met een strikt glutenvrije dieet te rechtvaardigen.
Bij een dunnedarmbiopsie gaat de arts met een flexibele slang (endoscoop) via de mond, slokdarm en maag naar het eerste deel van de dunne darm. Daar worden kleine stukjes (biopten) uit het slijmvlies van de darmwand gehaald. Deze biopten worden onder de microscoop onderzocht. Dit is een zeer specialistisch klusje, dat gedaan wordt door een klinisch patholoog.
Indien wordt voldaan aan een aantal criteria, waaronder een afvlakking of totale afwezigheid van de darmvlokken (vlokatrofie), is er met zekerheid sprake van coeliakie. De mate van darmschade bij coeliakie is ingedeeld in meerdere typen naar gelang de mate van vlokatrofie (marsh 1 t/m 4). Door de vlokatrofie wordt het vermogen van de darm om voedingsstoffen op te nemen aangetast.
Marsh classificatie
Bij de diagnose wordt de mate waarin de veranderingen/afwijkingen aan de dunne darm zijn ontstaan geclassificeerd volgens de zogenaamde ‘Marsh Classificatie’. Deze veranderingen verbeteren of verdwijnen compleet nadat een glutenvrij dieet wordt gevolgd.
Marsh 0: geen afwijkingen aan het darmslijmvlies
Marsh I (1): geen schade aan het darmslijmvlies maar wel een afweerreactie/ontsteking.
Marsh II (2): geen schade aan het darmslijmvlies, wel verhoogde aanmaak nieuwe darmvlokken, duidelijke afweerreactie/ontsteking.
Marsh IIIa (3a): gedeeltelijke darmvlokatrofie, darmvlokken zijn stomp en verkort, aanmaak nieuwe darmvlokken, duidelijke afweerreactie/ontsteking
Marsh IIIb (3b): gedeeltelijke darmvlokatrofie maar aparte darmvlokken zijn nog waar te nemen,aanmaak nieuwe darmvlokken, duidelijke afweerreactie/ontsteking
Marsh IIIc (3c): darmvlokken zijn afwezig of rudimentair aanwezig, aanmaak nieuwe darmvlokken, forse afweerreactie/ontsteking
Diagnose bij kinderen
Een dunnedarmbiopsie is, ook bij kinderen, nog steeds de ''gouden standaard''. Dit is de meest betrouwbare methode om de diagnose coeliakie te stellen. In sommige specifiek omschreven gevallen kan het achterwege gelaten worden. Als:
- Endomysium antistoffen (EMA) zijn positief
- IgA-TG2 is meer dan 10x de bovengrens van normaal
- Wanneer TG2 meer dan 10x verhoogd & EMA positief is, is het voor de diagnose niet langer nodig om het genotype HLA-DQ2 of HLA-DQ8 te bepalen.
Een darmbiopsie is in deze gevallen dan niet altijd meer nodig en kan in overleg met de familie achterwege gelaten worden. In alle overige gevallen (bijvoorbeeld bij een minder sterke stijging van TG2) blijft een biopt van de dunne darm onmisbaar.
Bespreek tevoren de verdoving
Een dunnedarmbiopsie is een relatief kort onderzoek. Hoewel het geen pijn doet, is het niet echt prettig. De mogelijkheid bestaat om een ‘roesje’ te krijgen. Ook kan met een spray een licht verdovende vloeistof in de keel gespoten worden. Bij kinderen bestaat de mogelijkheid om geheel onder narcose te gaan.
Bespreek met je arts of en zo ja welke soort verdoving je wilt voor jezelf of je kind. De arts of huisarts kan de voor- en nadelen hiervan met je bespreken. Zorg dat dit ruim voorafgaand aan de biopsie gebeurt, dan kan het ziekenhuis bij de planning hiermee rekening houden.
Snel weten waar je aan toe bent met de keuzehulp Ziekenhuizen
Zo’n dunnedarmbiopsie wordt gedaan in het ziekenhuis. Met de Patiëntenfederatie Nederland hebben we een tool ontwikkeld, de Keuzehulp Ziekenhuis, waarmee je een ziekenhuis kan vinden waar je:
- terecht kan bij een MDL-arts;
- desgewenst binnen 2 weken terecht kan voor een dunnedarmbiopsie;
- binnen 10 werkdagen de uitslag van uw test kan hebben. Met een snelle uitslag weet je waar u aan toe bent. Zo kun je met een glutenvrij dieet starten.
Follow-up na diagnose
Wat je kan verwachten nadat de diagnose coeliakie bij jou is vastgesteld lees je op de pagina 'Na de diagnose'.