Voedingswaarde van minder bekende glutenvrije granen en pseudogranen
25 september 2019 Wanneer coeliakiepatiënten vaker een mix van minder voorkomende glutenvrije graansoorten en pseudogranen in hun glutenvrije dieet opnemen, kan dit zorgen voor een meer uitgebalanceerd dieet dat meer essentiële vitamines en voedingsstoffen bevat, zo blijkt uit recent onderzoek.
Hoewel een glutenvrij dieet voor coeliakiepatiënten de enige behandeloptie is, hebben verschillende studies aangetoond dat het langdurig gebruik van een dergelijk dieet kan leiden tot een onevenwichtig voedingspatroon, waarbij het kan gebeuren dat bepaalde voedingstoffen minder goed worden opgenomen en/of dat er een tekort optreedt aan bepaalde vitamines en mineralen. Dit kan enerzijds te maken hebben met een slechtere opname van voedingsstoffen door de darmen, maar anderzijds ook met het feit dat een glutenvrij dieet vaak wat eenzijdiger is.
Minder bekende granen en pseudogranen
De laatste tijd is er meer aandacht voor het gebruik van alternatieve glutenvrije graansoorten en pseudogranen. Het gaat bijvoorbeeld om de graansoorten sorghum, teff, gierst en wilde rijst en de pseudogranen quinoa, canihua (familie van quinoa), chia en amaranth. Deze (pseudo)granen worden gegeten als meel of zaad, dat kan worden toegevoegd aan bijvoorbeeld soep, yoghurt, brood, cake en andere producten op basis van graan. Er is echter nog maar weinig bekend over de voedingswaarde van deze (pseudo)granen, en hun samenstelling wat betreft vitamines en mineralen. Een groep Italiaanse onderzoekers besloot daarom van deze glutenvrije granen en pseudogranen het gehalte water-oplosbare en vet-oplosbare vitamines te bepalen, zo publiceerden ze in juni 2019 in het tijdschrift Foods.
Eiwitbron
De meeste onderzochte granen en pseudogranen bleken een vrij vergelijkbare samenstelling te hebben wat betreft het gehalte aan eiwit, vet en koolhydraten. Alleen chia zaad was hierin afwijkend, dat bleek relatief veel eiwit en vet te bevatten (eiwit: 22 g/100 gram vergeleken met 9-14 g/100 gram voor de andere (pseudo)granen, vet: 35 g/100 gram vergeleken met 1-8 g/100 gram voor de andere (pseudo)granen). Van de overige granen en pseudogranen bleken met name wilde rijst en alle pseudogranen een goede eiwitbron te zijn, waarbij wilde rijst het minste vet bleek te bevatten.
Bron van vitamines
Het onderzoek toonde verder aan dat amaranth, canihua en quinoa een goede bron zijn voor vitamine E (3-5 mg/100g), terwijl gierst, sorghum en teff beschouwd kunnen worden als een goede bron voor vitamine B1 (220-280 µg/100g). Gierst bevat ook relatief veel carotenoïden, met name luteïne (536 µg/100g). De onderzoekers adviseren daarom om een mengsel van deze granen op te nemen in een glutenvrij dieet, om zo de voedingswaarde te verbeteren.
Niro, S.; D’Agostino, A.; Fratianni, A.; Cinquanta, L.; Panfili, G. Gluten-Free Alternative Grains: Nutritional Evaluation and Bioactive Compounds. Foods 2019, 8, 208.