Ziekteverloop

Coeliakie bij kinderen

In Nederland komt coeliakie voor bij ongeveer 1 op de 100 kinderen die het consultatiebureau bezoeken. Uit onderzoek blijkt dat coeliakie ernstig is onder-gediagnosticeerd op de kinderleeftijd: slechts van 1 op de 8 kinderen is bekend dat zij coeliakie hebben.

Coeliakie-bij-kinderen2.jpg

Klachten bij kinderen met coeliakie

De aard van de klachten en de mate waarin coeliakie klachten veroorzaakt, variëren sterk. Bij kinderen werd coeliakie vroeger herkend aan de klassieke combinatie van symptomen van chronische diarree, afbuigende groeicurve, platte billen, opgezette buik en humeurigheid. 

Combinaties van deze symptomen komen nog steeds veel voor. Toch zijn de symptomen bij kinderen in Nederland aan het veranderen. Tegenwoordig ziet men steeds vaker buikpijn, gewichtsverlies of bloedarmoede als eerste symptoom van coeliakie. Slechte lengtegroei (groeiachterstand) kan het enige symptoom zijn. Het komt vaak voor dat bij dergelijke klachten niet aan coeliakie wordt gedacht.

Uit een onderzoek bij Nederlandse kleuters zonder duidelijke klachten bleek dat er op elk kind met herkende coeliakie zeven zijn met niet-herkende coeliakie. De helft van die kinderen heeft bij nader inzien toch wel klachten, zoals buikpijn, moeheid of problemen met voedsel, terwijl de groei meestal normaal is. De andere helft heeft helemaal geen klachten. 

Mogelijke klachten als gevolg van coeliakie bij kinderen zijn:

  • Chronische diarree
  • Opgezette buik
  • Dunne armen en benen
  • Te geringe gewichtstoename
  • Huilerigheid
  • Groeiachterstand
  • Vertraagde puberteit
  • Bloedarmoede
  • Mond- en tandproblemen

Na de diagnose coeliakie kampen kinderen regelmatig met psychische klachten als angst, gevoelens van onzekerheid, somberheid en het gevoel anders te zijn dan anderen.

Diagnose bij kinderen

Een dunnedarmbiopsie is, ook bij kinderen, nog steeds de 'gouden standaard'. Dit is de meest betrouwbare methode om de diagnose coeliakie te stellen. Standaard is dat het wél gedaan moet worden (ook bij kinderen), maar in sommige specifiek omschreven gevallen kan hij achterwege gelaten worden. Voor het achterwege laten van een biopsie moet er aan een aantal criteria worden voldaan: 

  • Endomysium antistoffen (EMA) zijn positief
  • Het zogenaamde IgA-TG2 is meer dan 10x de bovengrens van normaal

Een darmbiopsie is in deze gevallen dan niet altijd meer nodig en kan in overleg met de familie achterwege gelaten worden. In alle overige gevallen (zoals bij een minder sterke stijging van TG2) blijft een biopt van de dunne darm onmisbaar.

Follow-up bij kinderen

Na de diagnose coeliakie wordt een kind jaarlijks gecontroleerd door een kinderarts-mdl via o.a. een uitgebreid bloedonderzoek. Een deel van dat ‘nare’ bloedonderzoek kan achterwege blijven als alles verder goed is, concludeert Margreet Wessels, kinderarts-mdl bij het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem. Ook kan de dieettrouw uitstekend online gecontroleerd worden. Maar de jaarlijkse follow-up van het kind met coeliakie bij de specialist en screening van broertjes, zusjes en ouders blijft onverminderd belangrijk!

Heeft je kind prikangst?

Prikangst betekent gewoon dat je bang bent voor prikken. Het is normaal als je kind een beetje tegen bloedprikken opziet. De meeste kinderen vinden het geen prettig idee, maar kunnen zich daarover heen zetten en bloed laten prikken. Maar wat als je kind te bang is en het bloedprikken niet lukt?

Lees meer over wat je kan doen bij prikangst

Bij wie blijft nog wel een biopsie nodig voor het stellen van de diagnose?

Bij kinderen met een minder sterke verhoging van TG2 antistoffen (minder dan 10x de normaalwaarde), is nog altijd een dunne darmbiopsie nodig voor de diagnose.

Bekijk hier het stroomdiagram voor diagnose bij kinderen en adolescenten

Glutenscreen

Het onderzoek Glutenscreen in de regio Kennemerland is afgelopen. Het onderzoek was zo succesvol, dat de consultatiebureau’s het opsporen van coeliakie bij jonge kinderen in de normale zorg hebben opgenomen. Op basis van een vragenlijst wordt bekeken of uw kind (vanaf 1 jaar) verschijnselen heeft die misschien op coeliakie zouden kunnen wijzen. Als dat zo is, kan met een sneltest op basis van 1 druppel bloed gekeken worden of uw kind inderdaad mogelijk coeliakie heeft.

Ondertussen wordt door het LUMC, de Nederlandse Coeliakie Vereniging en het AJN Juegdartsen Nederland gekeken of dit ook ingevoerd kan worden op de consultatiebureaus in andere delen van Nederland.

Meer weten? Kijk op www.glutenscreen.nl

Uitgelicht

Behandeling

Alles over de follow-up bij coeliakie

Lees meer over 'Alles over de follow-up bij coeliakie'
Symptomen en klachten

Symptomen en klachten bij coeliakie

Lees meer over 'Symptomen en klachten bij coeliakie'
Erfelijkheid

Is coeliakie erfelijk?

Lees meer over 'Is coeliakie erfelijk?'
Diagnose

Waarom is een diagnose zo belangrijk?

Lees meer over 'Waarom is een diagnose zo belangrijk?'

Uitgelicht

Gezond glutenvrij

Wat kan ik wel en wat kan ik niet eten?

Lees meer over 'Wat kan ik wel en wat kan ik niet eten?'
Veilig glutenvrij

Producten met het Crossed Grain keurmerk

Lees meer over 'Producten met het Crossed Grain keurmerk'
Productgroepen

Granen en alternatieven

Lees meer over 'Granen en alternatieven'
Gluten in non-food

Gluten in knutselmaterialen

Lees meer over 'Gluten in knutselmaterialen'

Uitgelicht

Recept van de maand

Vis op zijn Thais

Lees meer over 'Vis op zijn Thais'
Veelgestelde vraag

Welke broodbakmachine kan ik het beste kopen?

Lees meer over 'Welke broodbakmachine kan ik het beste kopen?'
Bakworkshop

Wil je ook glutenvrij leren bakken?

Lees meer over 'Wil je ook glutenvrij leren bakken?'
Keukeninrichting

Hoe houd je je keuken glutenvrij?

Lees meer over 'Hoe houd je je keuken glutenvrij?'

Uitgelicht

Op kamp

Goed voorbereid op kamp

Lees meer over 'Goed voorbereid op kamp'
Op de middelbare school

Glutenvrij eten als je naar de middelbare school gaat

Lees meer over 'Glutenvrij eten als je naar de middelbare school gaat'
18-28 jaar

Ontmoet andere jongeren met coeliakie

Lees meer over 'Ontmoet andere jongeren met coeliakie'
Veelgestelde vraag

Kan ik uit hetzelfde glas drinken van iemand die gluten heeft gegeten?

Lees meer over 'Kan ik uit hetzelfde glas drinken van iemand die gluten heeft gegeten?'