Wat is Dermatitis herpetiformis?

Dermatitis herpetiformis (DH) wordt ook wel ‘coeliakie van de huid’ genoemd. Door het eten van gluten ontstaan huidklachten. DH is een verschijningsvorm van coeliakie. Als je DH hebt, heb je automatisch ook coeliakie. Sommige DH patiënten hebben (milde) buikklachten: af en toe buikpijn of diarree, bijvoorbeeld. Bij drie van de vier DH patiënten zijn de darmen beschadigd net als bij coeliakie. Opmerkelijk is dat ook coeliakiepatiënten die al glutenvrij eten na verloop van tijd DH kunnen krijgen.

Hoe vaak komt het voor?

Ongeveer 13 procent van de coeliakiepatiënten heeft DH. DH wordt het meest ontdekt bij mensen boven de 50 jaar, maar soms ook bij jonge kinderen en ouderen. Regelmatig is er iemand anders in de familie die óók DH of coeliakie heeft. DH is onder de bevolking in het algemeen vrij zeldzaam, het komt voor bij 0,03 tot 0,08 procent van de bevolking. En het kan lang duren voordat de huisarts of dermatoloog op het idee komt dat het DH kan zijn.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Voor het vaststellen van dermatitis herpetiformis verwijst jouw huisarts je naar een dermatoloog. Vaak heb je al heel lang huidklachten en heb je weinig baat bij de zalfjes die je huisarts voorschrijft. DH is lastig te herkennen, zeker als de blaasjes kapot gekrabd zijn. Als de dermatoloog vermoedt dat het om DH gaat, wordt onder lokale verdoving een klein stukje gezonde huid weggenomen (huidbiopsie). Dit stukje huid wordt gecontroleerd op de aanwezigheid van antistoffen: immuunglobuline A (IgA). Zijn deze antistoffen aanwezig, dan verwijst de dermatoloog je door naar een maag-darm-leverspecialist. Deze zal je bloed testen op coeliakie. Het is belangrijk dat je gluten blijft eten totdat de resultaten van het huidbiopt en het bloedonderzoek bekend zijn. Zijn de uitkomsten niet meteen duidelijk, dan volgt soms nog een darmonderzoek.

Behandeling

Mensen met dermatitis herpetiformis krijgen het advies om glutenvrij te eten. Daarnaast zijn medicijnen beschikbaar, onder andere Dapson tabletjes. Ook kan de dermatoloog een huidzalf voorschrijven. Dapson neemt binnen een paar dagen de jeuk weg en zorgt ervoor dat de blaasjes niet meer terugkomen. Dapson brengt de huid tot rust, maar kan de schade in de dunne darm niet herstellen. Dat lukt alleen met een glutenvrij dieet. Als het glutenvrije dieet werkt, wordt de dosering van Dapson verminderd. Heb je buikklachten, dan zullen deze binnen een paar maanden verdwijnen, tegelijk met het herstel van de dunne darm.

Andere ziekten

Mensen met dermatitis herpetiformis hebben een verhoogde kans op een andere auto-immuunziekte, zoals een schildklierziekte of diabetes type 1. Eigenlijk net als bij coeliakie.

DH en erfelijkheid

Heb je zelf DH en familieleden met klachten die op coeliakie of DH kunnen wijzen, of heb je zelf klachten en een familielid met coeliakie of DH, dan is het verstandig onderzoek te doen. Lees meer

Bezoek je huisarts

Bezoek altijd een arts voordat je zelf gaat experimenteren met voeding. Ga je zelf dokteren, dan wordt het voor een arts lastig om een diagnose te stellen.

Meer informatie

• Lees ook de richtlijn van dermatitis herpetiformis. (paragraaf 12.1 in de richtlijn voor coeliakie en andere ziektes die te maken hebben met gluten, geschreven door de ESsCD, de Europese Vereniging voor onderzoek naar coeliakie) .  

• Thomas Rustemeyer, dermatoloog Amsterdam UMC (locatie VUmc), heeft op de Nederlandse Coeliakie Dag 2016 een presentatie gegeven over DH (eerst even inloggen).